Ο ΡΑΖΗΣ (868-925)
Πρόκειται για τον Αμπού Μπακρ Μουχάμαντ ιμπν Ζακαρίγια, που τα συγγράμματά του επηρέασαν όλη τη μεσαιωνική ιατρική. Ένα από τα κυριότερα έργα του ήταν ένα είδος εγκυκλοπαίδειας, όπου συνοψίζονται τα σπουδαιότερα έργα των κλασικών, γνωστής με τίτλο «Κοντινέντε», στη λατινική μετάφραση. Το βιβλίο αυτό επέδρασε ιδίως στο φαρμακολογικό τομέα. Ένα άλλο έργο του διαδόθηκε στην Ευρώπη με τίτλο «Λίμπερ μεντικινάλις Αλ-μανσόρις» από το όνομα του ηγεμόνα Αλ Μανσούρ, προστάτη αρχικά του Ραζή και στον οποίον είχε αφιερώσει το έργο αυτό. Ονομαστό ήταν το 9ο βιβλίο τού έργου, γνωστό στη βιβλιογραφία, ως «Νόνους Αλμανσόρις». Η φήμη τού βιβλίου προερχόταν κυρίως απ’ το γεγονός ότι περιείχε θεραπευτικές συμβουλές για όλες τις υπάρχουσες παθήσεις. Ήταν δηλαδή, κάτι που ανταποκρινόταν απόλυτα στις επιθυμίες της εποχής εκείνης.
.bmp)
Ο ΑΒΙΚΕΝΝΑΣ (980-1037)
Με το εκλατινισμένο αυτό όνομα ήταν γνωστός στο Μεσαίωνα ο Ιμπν Σίνα, ο πιο διάσημος αναμφίβολα από τους Άραβες ιατρούς. Ήταν συγχρόνως φιλόσοφος, μαθηματικός, αστρονόμος και πολύγραφος συγγραφέας.
Το θεμελιώδες ιατρικό έργο του υπήρξε ο «Κανών», που αποτελείτο από 5 βιβλία. Η φιλοσοφική του θεμελίωση είναι βασικά αριστοτελική, ενώ οι καθαρά ιατρικές του απόψεις στην ανατομική προέρχονται απ' τον Γαληνό και στη φυσιολογία απ' τον Ιπποκράτη («θεωρία των χυμών»). Ο «Κανών» γνώρισε αναρίθμητες εκδόσεις, τόσο χειρόγραφες[1], όσο κι έντυπες στο πρωτότυπο, την εβραϊκή και λατινική γλώσσα. Οι εκδόσεις τού «Κανόνα» περιλαμβάνουν και σχόλια διασήμων ιατρών της εποχής. Η έκδοση της Βενετίας (1523) ήταν βασικό βιβλίο ιατρικής σπουδής στην Ευρώπη, μέχρι και το τέλος του 16ου αιώνα.
Ό,τι εντυπωσιάζει και διαθέτει ευνοϊκά τον αναγνώστη στο έργο του Αβικέννα είναι οι σαφείς διαγνώσεις και το ασφαλές και δογματικό ύφος του, που εξασφάλισαν στα κείμενά του επιβίωση 5 τουλάχιστον αιώνων, στο διάστημα των οποίων η αυθεντία τους ήταν επιβεβλημένη στις ιατρικές συνειδήσεις τής Ευρώπης.
Ο ΑΜΠΟΥΛΚΑΣΗΣ
Την ίδια επιβολή γνώρισαν σύντομα και τα βιβλία του Αμπούλ Κασίμ, γνωστού πιο πολύ σαν Αμπουλκασή. Έγραψε 30 βιβλία, απ' τα οποία σημαντικότερα ήταν 3 με τον τίτλο «Χειρουργική». Το πρώτο βιβλίο της «Χειρουργικής» (56 κεφάλαια) είναι αφιερωμένο στις καυτηριάσεις, που ήταν στη πρώτη γραμμή της ιατρικής δραστηριότητας των Αράβων, επειδή το Κοράνιο απαγορεύει κάθε τι αιχμηρό στη χειρουργική και αποτρέπει αιματηρές επεμβάσεις. Γι’ αυτό οι Άραβες ιατροί ανέπτυξαν πάρα πολύ την τεχνική αυτή, επινοώντας και πολλά ειδικά εργαλεία.
Ο ΑΒΕΡΡΟΗΣ (1126-1198)
Πιστός αριστοτελικός και εγκυκλοπαιδιστής υπήρξε ένας άλλος Άραβας σοφός, ο Ιμπν Ρουσντ, γνωστός σαν Αβερρόης, που το έργο επέδρασε σημαντικά στη σκέψη των Δυτικοευρωπαίων. Η επίδρασή του όμως είναι περισσότερο φιλοσοφική παρά καθαρά ιατρική. Η σημαντικότερη συμβολή του υπήρξε στον τομέα της εμβρυολογίας. Ο Αριστοτέλης υποστήριζε ότι το φυτό ή το ζώο υπήρχε «δυνάμει» στο σπέρμα. Αντίθετα ο Αβερρόης υποστήριξε ότι ό,τι υπήρχε, υπήρχε «ενεργεία» κι όχι «δυνάμει», συνεπώς μέσα στο σπέρμα βρίσκεται ήδη το φυτό ή το ζώο έτοιμο.
Το κυριότερο έργο του Αβερρόη, γνωστό ως «Κόλλιγκετ» στη λατινική του μετάφραση, είναι ένα είδος εγκυκλοπαίδειας στην οποία συνοψίζονται τα έργα των αρχαίων κλασικών.
Η ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΡΑΒΩΝ
Εκεί όμως που η επίδραση των Αράβων ήταν αποφασιστική και η προσωπική τους συμβολή μεγαλύτερη, είναι η φαρμακολογία. Φαρμακολογικές πραγματείες, όπως το «Κόρπο ντέι σέμπλιτσι» (ιταλικός τίτλος) του Ιμπν Αλ Μπαϊτάν (1117-1248) υπερβαίνουν κατά πολύ τις φαρμακολογικές γνώσεις των Γαληνού, Πλινίου και Διοσκουρίδη. Η απαγόρευση των ανατομικών μελετών στο πτώμα κι η αποστροφή των αιματηρών χειρουργικών επεμβάσεων ώθησαν τους Άραβες σε μια πλατύτερη και βαθύτερη μελέτη των φαρμάκων, ιδίως αυτών που προέρχονταν από το φυτικό βασίλειο. Έτσι έγινε γνωστός μεγάλος αριθμός φυτών με φαρμακολογικές ιδιότητες, άγνωστες στους αρχαίους βοτανολόγους, μελετήθηκαν οι θεραπευτικές τους επιδράσεις και επινοήθηκαν διάφορες τεχνικές για την παρασκευή τους. Στη φαρμακολογία των Αράβων χρησιμοποιούνται επίσης ορυκτά και ζωικά προϊόντα. Ανάμεσα στα ζωικά, ιδιαίτερη θέση κατέχει ένα περίεργο φάρμακο, το μπεζοάρ (ελληνικά αιγαγροπίλημα), που βρίσκεται στο στομάχι των μηρυκαστικών ή στο έντερο φυτοφάγων ζώων. Πρόκειται για ένα σφαιροειδές σώμα, που γίνεται από τις τρίχες που τυχαίνει να καταπιεί το ζώο, συγκολλημένες μεταξύ τους υπό την επίδραση των υγρών του πεπτικού σωλήνα. Στο μπεοζάρ αποδίδονταν θαυματουργικές ιδιότητες. Όπως υποστηρίζουν διαπρεπείς ερευνητές, το φαρμακείο, όπως ήταν πριν μερικά χρόνια, δηλαδή κι εργαστήριο, το οφείλουμε στους Άραβες.
[1] Μερικές σώζονται μέχρι σήμερα με θαυμάσιες μικρογραφίες.
Πρόκειται για τον Αμπού Μπακρ Μουχάμαντ ιμπν Ζακαρίγια, που τα συγγράμματά του επηρέασαν όλη τη μεσαιωνική ιατρική. Ένα από τα κυριότερα έργα του ήταν ένα είδος εγκυκλοπαίδειας, όπου συνοψίζονται τα σπουδαιότερα έργα των κλασικών, γνωστής με τίτλο «Κοντινέντε», στη λατινική μετάφραση. Το βιβλίο αυτό επέδρασε ιδίως στο φαρμακολογικό τομέα. Ένα άλλο έργο του διαδόθηκε στην Ευρώπη με τίτλο «Λίμπερ μεντικινάλις Αλ-μανσόρις» από το όνομα του ηγεμόνα Αλ Μανσούρ, προστάτη αρχικά του Ραζή και στον οποίον είχε αφιερώσει το έργο αυτό. Ονομαστό ήταν το 9ο βιβλίο τού έργου, γνωστό στη βιβλιογραφία, ως «Νόνους Αλμανσόρις». Η φήμη τού βιβλίου προερχόταν κυρίως απ’ το γεγονός ότι περιείχε θεραπευτικές συμβουλές για όλες τις υπάρχουσες παθήσεις. Ήταν δηλαδή, κάτι που ανταποκρινόταν απόλυτα στις επιθυμίες της εποχής εκείνης.
.bmp)
Ο ΑΒΙΚΕΝΝΑΣ (980-1037)Με το εκλατινισμένο αυτό όνομα ήταν γνωστός στο Μεσαίωνα ο Ιμπν Σίνα, ο πιο διάσημος αναμφίβολα από τους Άραβες ιατρούς. Ήταν συγχρόνως φιλόσοφος, μαθηματικός, αστρονόμος και πολύγραφος συγγραφέας.
Το θεμελιώδες ιατρικό έργο του υπήρξε ο «Κανών», που αποτελείτο από 5 βιβλία. Η φιλοσοφική του θεμελίωση είναι βασικά αριστοτελική, ενώ οι καθαρά ιατρικές του απόψεις στην ανατομική προέρχονται απ' τον Γαληνό και στη φυσιολογία απ' τον Ιπποκράτη («θεωρία των χυμών»). Ο «Κανών» γνώρισε αναρίθμητες εκδόσεις, τόσο χειρόγραφες[1], όσο κι έντυπες στο πρωτότυπο, την εβραϊκή και λατινική γλώσσα. Οι εκδόσεις τού «Κανόνα» περιλαμβάνουν και σχόλια διασήμων ιατρών της εποχής. Η έκδοση της Βενετίας (1523) ήταν βασικό βιβλίο ιατρικής σπουδής στην Ευρώπη, μέχρι και το τέλος του 16ου αιώνα.
Ό,τι εντυπωσιάζει και διαθέτει ευνοϊκά τον αναγνώστη στο έργο του Αβικέννα είναι οι σαφείς διαγνώσεις και το ασφαλές και δογματικό ύφος του, που εξασφάλισαν στα κείμενά του επιβίωση 5 τουλάχιστον αιώνων, στο διάστημα των οποίων η αυθεντία τους ήταν επιβεβλημένη στις ιατρικές συνειδήσεις τής Ευρώπης.
Ο ΑΜΠΟΥΛΚΑΣΗΣ
Την ίδια επιβολή γνώρισαν σύντομα και τα βιβλία του Αμπούλ Κασίμ, γνωστού πιο πολύ σαν Αμπουλκασή. Έγραψε 30 βιβλία, απ' τα οποία σημαντικότερα ήταν 3 με τον τίτλο «Χειρουργική». Το πρώτο βιβλίο της «Χειρουργικής» (56 κεφάλαια) είναι αφιερωμένο στις καυτηριάσεις, που ήταν στη πρώτη γραμμή της ιατρικής δραστηριότητας των Αράβων, επειδή το Κοράνιο απαγορεύει κάθε τι αιχμηρό στη χειρουργική και αποτρέπει αιματηρές επεμβάσεις. Γι’ αυτό οι Άραβες ιατροί ανέπτυξαν πάρα πολύ την τεχνική αυτή, επινοώντας και πολλά ειδικά εργαλεία.
Ο ΑΒΕΡΡΟΗΣ (1126-1198)
Πιστός αριστοτελικός και εγκυκλοπαιδιστής υπήρξε ένας άλλος Άραβας σοφός, ο Ιμπν Ρουσντ, γνωστός σαν Αβερρόης, που το έργο επέδρασε σημαντικά στη σκέψη των Δυτικοευρωπαίων. Η επίδρασή του όμως είναι περισσότερο φιλοσοφική παρά καθαρά ιατρική. Η σημαντικότερη συμβολή του υπήρξε στον τομέα της εμβρυολογίας. Ο Αριστοτέλης υποστήριζε ότι το φυτό ή το ζώο υπήρχε «δυνάμει» στο σπέρμα. Αντίθετα ο Αβερρόης υποστήριξε ότι ό,τι υπήρχε, υπήρχε «ενεργεία» κι όχι «δυνάμει», συνεπώς μέσα στο σπέρμα βρίσκεται ήδη το φυτό ή το ζώο έτοιμο.
Το κυριότερο έργο του Αβερρόη, γνωστό ως «Κόλλιγκετ» στη λατινική του μετάφραση, είναι ένα είδος εγκυκλοπαίδειας στην οποία συνοψίζονται τα έργα των αρχαίων κλασικών.
Η ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΡΑΒΩΝ
Εκεί όμως που η επίδραση των Αράβων ήταν αποφασιστική και η προσωπική τους συμβολή μεγαλύτερη, είναι η φαρμακολογία. Φαρμακολογικές πραγματείες, όπως το «Κόρπο ντέι σέμπλιτσι» (ιταλικός τίτλος) του Ιμπν Αλ Μπαϊτάν (1117-1248) υπερβαίνουν κατά πολύ τις φαρμακολογικές γνώσεις των Γαληνού, Πλινίου και Διοσκουρίδη. Η απαγόρευση των ανατομικών μελετών στο πτώμα κι η αποστροφή των αιματηρών χειρουργικών επεμβάσεων ώθησαν τους Άραβες σε μια πλατύτερη και βαθύτερη μελέτη των φαρμάκων, ιδίως αυτών που προέρχονταν από το φυτικό βασίλειο. Έτσι έγινε γνωστός μεγάλος αριθμός φυτών με φαρμακολογικές ιδιότητες, άγνωστες στους αρχαίους βοτανολόγους, μελετήθηκαν οι θεραπευτικές τους επιδράσεις και επινοήθηκαν διάφορες τεχνικές για την παρασκευή τους. Στη φαρμακολογία των Αράβων χρησιμοποιούνται επίσης ορυκτά και ζωικά προϊόντα. Ανάμεσα στα ζωικά, ιδιαίτερη θέση κατέχει ένα περίεργο φάρμακο, το μπεζοάρ (ελληνικά αιγαγροπίλημα), που βρίσκεται στο στομάχι των μηρυκαστικών ή στο έντερο φυτοφάγων ζώων. Πρόκειται για ένα σφαιροειδές σώμα, που γίνεται από τις τρίχες που τυχαίνει να καταπιεί το ζώο, συγκολλημένες μεταξύ τους υπό την επίδραση των υγρών του πεπτικού σωλήνα. Στο μπεοζάρ αποδίδονταν θαυματουργικές ιδιότητες. Όπως υποστηρίζουν διαπρεπείς ερευνητές, το φαρμακείο, όπως ήταν πριν μερικά χρόνια, δηλαδή κι εργαστήριο, το οφείλουμε στους Άραβες.
[1] Μερικές σώζονται μέχρι σήμερα με θαυμάσιες μικρογραφίες.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου