Ενώ η ιταλική επιστήμη, που με κύριους εκπροσώπους τον Ρέντι και τον Βαλισνιέρι είχε ανοίξει το δρόμο της νέας εποχής, περνούσε περίοδο στασιμότητας στο α' μισό του 18ου αιώνα (με μοναδική εξαίρεση ίσως τον Μοργκάνι), η υπόλοιπη Ευρώπη προχωρούσε αλματωδώς προς τα εμπρός.
Ο Ρέντι και ο Βαλισνιέρι, με τους οποίους βρέθηκαν σύμφωνοι ο Σβάμμερνταμ και ο Ρεωμύρος, είχαν καταφέρει καίρια πλήγματα εναντίον ενός από τα ισχυρότερα οχυρά της παράδοσης, κατά της αυτόματης γένεσης των όντων. Είχαν αποδείξει ότι είναι μια αντίληψη αφελής που δεν έχει ισχύ ούτε για τα πιο μικροσκοπικά έντομα. Ένα ακόμα χτύπημα κατά της θεωρίας αυτής ήταν η ανακάλυψη του ακάρεου της ψώρας, από τους Μπονόμο και Τσεστόνι, που απέδειξε ότι και το παθογόνο αυτό έντομο δεν είναι προϊόν σήψης, αλλά γεννιέται από ένα άλλο όμοιό του.
Παρόλα αυτά, στα πειράματα αυτά δεν είχαν ληφθεί καθόλου υπόψη κάποιοι μικροοργανισμοί που είχε ανακαλύψει ο Λέβενχουκ μέσα στο νερό, στο οποίο είχε βάλει να μουσκέψουν οργανικά υλικά, μεταβάλλοντάς το σε έγχυμα, από όπου και το όνομά τους εκχυματόζωα.
Οι μικροοργανισμοί αυτοί, που σήμερα τους κατατάσσουμε στα πρωτόζωα, έδειχναν να γεννιούνται αυτόματα στο νερό, σαν προϊόντα της σήψης. Έτσι το θέμα της αυτόματης γένεσης εξακολουθούσε να μένει εν μέρει τουλάχιστον ανοιχτό. Για ένα ορισμένο μάλιστα διάστημα η αρχαία αυτή θεωρία φάνηκε να σηκώνει ξανά το κεφάλι, οχυρωμένη πίσω από μερικά πειράματα με τους μικροοργανισμούς αυτούς, πειράματα που σήμερα φαίνονται τελείως αστήρικτα.
Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΚΟΣ
Πρόκειται για τον καθολικό ιερέα Τζων Τάρμπερβιλ Νήνταμ (Needham) (1713-1781) που ξεκινώντας από τα εγχυματόζωα, έδωσε μια τελευταία ώθηση στη θεωρία της αυτόματης γένεσης.
Το έργο στο οποίο εξέθετε τα πειράματά του, το έγραψε στη Λισσαβώνα όπου δίδασκε φιλοσοφία στο αγγλικό κολλέγιο της πόλης. Το έργο αυτό εκδόθηκε στο Λονδίνο το 1745 με τίτλο «Νέες μικροσκοπικές ανακαλύψεις και παρατηρήσεις» και του χάρισε τον τίτλο του μέλους της Βασιλικής Εταιρείας.
Τις παρατηρήσεις του και τα πειράματά του ανακοίνωσε ο Νήνταμ από τις σελίδες των Πρακτικών της Βασιλικής Εταιρείας. Ποια ήταν όμως τα πειράματα αυτά που του είχαν υποβάλλει την ιδέα ότι μπορούσε να αποδείξει την αυτόματη γένεση με τα εγχυματόζωα;
Ο Νήνταμ τοποθετούσε μέσα σε νερό κομμάτια από φυτικές ή ζωικές ουσίες και το έγχυμα που δημιουργείτο έτσι, το θέρμαινε σε υψηλή θερμοκρασία, που απείχε πάντως από το σημείο του βρασμού. Έτσι δημιουργούσε για τον εαυτό του την ψευδαίσθηση ότι είχε εξοντώσει από το υγρό κάθε ζωντανό οργανισμό. Όταν λοιπόν μέσα στο έγχυμα, που το κρατούσε αρκετές μέρες κλεισμένο αεροστεγώς, έβλεπε να αναπτύσσονται οι μικροοργανισμοί εκείνοι που δεκάδες χρόνια πριν είχε παρατηρήσει στο νερό ο Λέβενχουκ, πίστευε ότι είχε εμπρός στα μάτια του μια αναμφισβήτητη απόδειξη της αυτόματης γένεσης. Και ήταν τόσο βέβαιος για την καταπληκτική του ανακάλυψη, ώστε να υποστηρίζει ότι είχε παρατηρήσει μπρος στα μάτια του το μετασχηματισμό των εγχυματικών ουσιών σε μικροοργανισμούς.
ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΦΥΪΕΣ ΠΛΑΝΩΝΤΑΙ
Τα αποτελέσματα αυτά φαίνονταν τόσο οριστικά, ώστε να κάνουν τον ίδιο τον Μπιφόν να τα χρησιμοποιήσει στη «Φυσική Ιστορία» του ως βασικά στοιχεία για την επίλυση του προβλήματος της αυτόματης γένεσης. Έτσι ο μεγάλος Γάλλος σοφός φαντάστηκε ότι υπάρχουν οργανικά μόρια, προικισμένα με μια «εσωτερική σφραγίδα» (έννοια που απηχούσε την ιδέα της αριστοτελικής «μορφής»), ικανά να αποτελέσουν την έκφραση ενός ζωντανού όντος, το οποίο περιεχόταν σ’ αυτά προσχηματισμένο και είχε μόνο ανάγκη τροφής.
Ο συλλογισμός παρόλο που κινιόταν σε μικροσκοπικό επίπεδο, θύμιζε πολύ τις «μήτρες» που ο Δημόκριτος παραδεχόταν ότι προϋπήρξαν των ζωντανών όντων. Στις μήτρες αυτές υπήρχε κάθε πλάσμα προσχηματισμένο και δεν χρειαζόταν τίποτε άλλο εκτός από τροφή για να αναπτυχθεί, για να γεννηθεί.
Αλλά και κάτι άλλο ακόμα. Ο Μπιφόν φανταζόταν και το θάνατο του όντος που δημιουργείτο έτσι: αυτός θα έπρεπε να συμβαίνει με την απελευθέρωση των οργανικών μορίων, που από εκεί κι εμπρός περιπλανιόνται στον αέρα και στο νερό. Από εκεί περνούν σε κάποιο άλλο άτομο, αποτελώντας συστατικό της ουσίας του, ανάλογα με την «εσωτερική σφραγίδα» τους ή ενώνονται με μόρια ανόργανης ύλης για να δώσουν γένεση σε μικροσκοπικά πλάσματα, όπως τα εγχυματόζωα. Αυτά δεν τα κατέτασσε ούτε στο ζωικό ούτε στο φυτικό βασίλειο, αλλά τα θεωρούσε απλώς «μορφές ζωής».
Έτσι τα εσφαλμένα αποτελέσματα του Νήνταμ οργανώθηκαν σε τέλειο σύστημα από τον μεγάλο Μπιφόν.
Ο ΛΑΤΖΑΡΟ ΣΠΑΛΑΝΤΣΑΝΙ (Lazzaro Spallanzani)
Ενώ όμως όλα φαίνονται τόσο λογικά και ασφαλή, κάνει την εμφάνισή της μια από τις μεγαλύτερες μορφές στην ιστορία της ιατρικής και της βιολογίας: ο Λάτζαρο Σπαλαντσάνι. Γεννήθηκε το 1729 στο Σκαντιάνο της Ρέτζιο Εμίλια. Η ζωή του μόνο σαν μια αδιάκοπη περιπέτεια στο θαυμαστό κόσμο της επιστήμης μπορεί να χαρακτηριστεί. Περιπέτεια που θεμελιώνεται πέρα για πέρα στην πειραματική μέθοδο και την αυστηρή εφαρμογή της.
Αφού συμπλήρωσε τις πρώτες του σπουδές στο Ρέτζιο, πήγε στην Μπολόνια όπου κι εγκατέλειψε τη μελέτη του δικαίου για να στραφεί στη σπουδή της φυσικής και των μαθηματικών, επηρεασμένος από τη στενή του φιλία με τη Λάουρα Μπάσσι, ξαδέλφη του και πολύ ικανή σπουδάστρια των μαθηματικών και της φυσικής.
Το 1755 μπήκε στις τάξεις του κλήρου και στη συνέχεια δίδαξε στο Ρέτζιο λογική, μεταφυσική και αρχαία ελληνικά. Το 1757, προσκλήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια για να καταλάβει την έδρα της Φυσικής και των Μαθηματικών. Το 1763, αφήνει την έδρα αυτή για να διδάξει μαθηματικά και αρχαία ελληνικά στη Μοδένα. Εκεί κατέλαβε την έδρα της Φυσικής και της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της πόλης. Το 1769 του προσφέρθηκε η έδρα των Φυσικών Επιστημών στο ανακαινισμένο Πανεπιστήμιο της Παβίας. Την κράτησε μέχρι το θάνατό του, που συνέβη στις αρχές του 1799.
ΕΝΑ ΠΟΛΥΕΔΡΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ
Ο Σπαλαντσάνι αντιμετώπισε μερικά από τα σημαντικότερα προβλήματα της βιολογίας. Σε όλα εφάρμοσε με σχολαστικότητα την πειραματική μέθοδο. Τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε είναι τόσο βασικής σημασίας, ώστε δικαιολογημένα να μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένας από τους πιο φωτιαμένους ιδρυτές της σύγχρονης βιολογίας.
Τη γνώμη αυτή για τον Σπαλαντσάνι και το έργο του συμμερίζεται όλος ο επιστημονικός κόσμος. Ο Ζαν Ροστάν, ο μεγάλος βιολόγος της εποχής μας, κλείνοντας μια θαυμάσια μελέτη του για τον Ιταλό σοφό, στο βιβλίο του «Ο Λάζαρος Σπαλαντσάνι και οι αρχές της πειραματικής βιολογίας» (Παρίσι, 1963) γράφει: «...δύσκολα ένας επιστήμονας θα μπορούσε να περιμένει πιο διαρκή δόξα, γιατί ο Σπαλαντσάνι είχε την έμπνευση να εισαγάγει στη βιολογική τεχνική μερικά στοιχεία θεμελιώδη. Κάθε φορά που σ’ ένα εργαστήριο θα πρόκειται να πραγματοποιηθεί τεχνητή πέψη ή γονιμοποίηση, θα πρέπει να αποδίδεται τιμή στη μνήμη του μεγάλου Ιταλού βιολόγου».
Δεν ήταν όμως τα πειράματα της τεχνητής γονιμοποίησης με τα οποία άρχισε την επιστημονική του καριέρα, αλλά το πρόβλημα που από αιώνες απασχολούσε τους ερευνητές και στην εποχή του είχε και πάλι ανακινηθεί, όπως είδαμε, από τον Άγγλο καθολικό κληρικό Νήνταμ: το πρόβλημα της αυτόματης γένεσης.
Ο Σπαλαντσάνι ελάχιστα είχε πειστεί από τα πειράματα του Άγγλου. Γι’ αυτό και θέλησε να τα επαναλάβει. Δεν του ήταν όμως αρκετό να τοποθετήσει στο νερό φυτικές ή ζωικές οργανικές ουσίες και να θερμάνει το έγχυμα σε υψηλή θερμοκρασία. Πρέπει να προχωρούμε με πολλή περίσκεψη, έλεγε ο Σπαλαντσάνι και να μην αφήσουμε ούτε ίχνος αμφιβολίας για την ακρίβεια των πειραμάτων αυτών. Έπρεπε λοιπόν να υποβληθεί στην επίδραση της θερμοκρασίας όχι μόνο το έγχυμα, αλλά και ο αέρας που υπήρχε στα κλειστά δοχεία και ήταν δυνατόν να περιέχει αιωρούμενα σπέρματα ζωής. Αν παρόλη τη θέρμανση του εγχύματος και του αέρα που ήταν στα κλειστά δοχεία και τα διακοπή της επικοινωνίας του εσωτερικού συστήματος με το εξωτερικό περιβάλλον, βρίσκονταν μετά το άνοιγμά του ζωντανά ζωύφια, θα προέκυπτε κατά τον Σπαλαντσάνι, ένα πρόβλημα που δεν θα ήξερε κανείς τι απάντηση να του δώσει.
Αυτές ήταν οι σκέψεις του σοφού βιολόγου, όπως τις είχε διατυπώσει στο έργο του «Δοκίμιο μικροσκοπικών παρατηρήσεων, που αφορούν στο σύστημα γένεσης των κυρίων Νήνταμ και Μπιφόν» (Μοδένα, 1765). Πράγματι ο Σπαλαντσάνι είχε εφαρμόσει τις προτάσεις του στο πείραμα με απόλυτη συνέπεια. Το αποτέλεσμα ήταν να μην ανακαλυφθεί στο έγχυμα τίποτα το ζωντανό. Ήταν το πρώτο χτύπημα εναντίον του τελευταίου οχυρού της θεωρίας της αυτόματης γένεσης.
Ο Ρέντι και ο Βαλισνιέρι, με τους οποίους βρέθηκαν σύμφωνοι ο Σβάμμερνταμ και ο Ρεωμύρος, είχαν καταφέρει καίρια πλήγματα εναντίον ενός από τα ισχυρότερα οχυρά της παράδοσης, κατά της αυτόματης γένεσης των όντων. Είχαν αποδείξει ότι είναι μια αντίληψη αφελής που δεν έχει ισχύ ούτε για τα πιο μικροσκοπικά έντομα. Ένα ακόμα χτύπημα κατά της θεωρίας αυτής ήταν η ανακάλυψη του ακάρεου της ψώρας, από τους Μπονόμο και Τσεστόνι, που απέδειξε ότι και το παθογόνο αυτό έντομο δεν είναι προϊόν σήψης, αλλά γεννιέται από ένα άλλο όμοιό του.
Παρόλα αυτά, στα πειράματα αυτά δεν είχαν ληφθεί καθόλου υπόψη κάποιοι μικροοργανισμοί που είχε ανακαλύψει ο Λέβενχουκ μέσα στο νερό, στο οποίο είχε βάλει να μουσκέψουν οργανικά υλικά, μεταβάλλοντάς το σε έγχυμα, από όπου και το όνομά τους εκχυματόζωα.
Οι μικροοργανισμοί αυτοί, που σήμερα τους κατατάσσουμε στα πρωτόζωα, έδειχναν να γεννιούνται αυτόματα στο νερό, σαν προϊόντα της σήψης. Έτσι το θέμα της αυτόματης γένεσης εξακολουθούσε να μένει εν μέρει τουλάχιστον ανοιχτό. Για ένα ορισμένο μάλιστα διάστημα η αρχαία αυτή θεωρία φάνηκε να σηκώνει ξανά το κεφάλι, οχυρωμένη πίσω από μερικά πειράματα με τους μικροοργανισμούς αυτούς, πειράματα που σήμερα φαίνονται τελείως αστήρικτα.
Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΙΚΟΣΠρόκειται για τον καθολικό ιερέα Τζων Τάρμπερβιλ Νήνταμ (Needham) (1713-1781) που ξεκινώντας από τα εγχυματόζωα, έδωσε μια τελευταία ώθηση στη θεωρία της αυτόματης γένεσης.
Το έργο στο οποίο εξέθετε τα πειράματά του, το έγραψε στη Λισσαβώνα όπου δίδασκε φιλοσοφία στο αγγλικό κολλέγιο της πόλης. Το έργο αυτό εκδόθηκε στο Λονδίνο το 1745 με τίτλο «Νέες μικροσκοπικές ανακαλύψεις και παρατηρήσεις» και του χάρισε τον τίτλο του μέλους της Βασιλικής Εταιρείας.
Τις παρατηρήσεις του και τα πειράματά του ανακοίνωσε ο Νήνταμ από τις σελίδες των Πρακτικών της Βασιλικής Εταιρείας. Ποια ήταν όμως τα πειράματα αυτά που του είχαν υποβάλλει την ιδέα ότι μπορούσε να αποδείξει την αυτόματη γένεση με τα εγχυματόζωα;
Ο Νήνταμ τοποθετούσε μέσα σε νερό κομμάτια από φυτικές ή ζωικές ουσίες και το έγχυμα που δημιουργείτο έτσι, το θέρμαινε σε υψηλή θερμοκρασία, που απείχε πάντως από το σημείο του βρασμού. Έτσι δημιουργούσε για τον εαυτό του την ψευδαίσθηση ότι είχε εξοντώσει από το υγρό κάθε ζωντανό οργανισμό. Όταν λοιπόν μέσα στο έγχυμα, που το κρατούσε αρκετές μέρες κλεισμένο αεροστεγώς, έβλεπε να αναπτύσσονται οι μικροοργανισμοί εκείνοι που δεκάδες χρόνια πριν είχε παρατηρήσει στο νερό ο Λέβενχουκ, πίστευε ότι είχε εμπρός στα μάτια του μια αναμφισβήτητη απόδειξη της αυτόματης γένεσης. Και ήταν τόσο βέβαιος για την καταπληκτική του ανακάλυψη, ώστε να υποστηρίζει ότι είχε παρατηρήσει μπρος στα μάτια του το μετασχηματισμό των εγχυματικών ουσιών σε μικροοργανισμούς.
ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΦΥΪΕΣ ΠΛΑΝΩΝΤΑΙ
Τα αποτελέσματα αυτά φαίνονταν τόσο οριστικά, ώστε να κάνουν τον ίδιο τον Μπιφόν να τα χρησιμοποιήσει στη «Φυσική Ιστορία» του ως βασικά στοιχεία για την επίλυση του προβλήματος της αυτόματης γένεσης. Έτσι ο μεγάλος Γάλλος σοφός φαντάστηκε ότι υπάρχουν οργανικά μόρια, προικισμένα με μια «εσωτερική σφραγίδα» (έννοια που απηχούσε την ιδέα της αριστοτελικής «μορφής»), ικανά να αποτελέσουν την έκφραση ενός ζωντανού όντος, το οποίο περιεχόταν σ’ αυτά προσχηματισμένο και είχε μόνο ανάγκη τροφής.
Ο συλλογισμός παρόλο που κινιόταν σε μικροσκοπικό επίπεδο, θύμιζε πολύ τις «μήτρες» που ο Δημόκριτος παραδεχόταν ότι προϋπήρξαν των ζωντανών όντων. Στις μήτρες αυτές υπήρχε κάθε πλάσμα προσχηματισμένο και δεν χρειαζόταν τίποτε άλλο εκτός από τροφή για να αναπτυχθεί, για να γεννηθεί.
Αλλά και κάτι άλλο ακόμα. Ο Μπιφόν φανταζόταν και το θάνατο του όντος που δημιουργείτο έτσι: αυτός θα έπρεπε να συμβαίνει με την απελευθέρωση των οργανικών μορίων, που από εκεί κι εμπρός περιπλανιόνται στον αέρα και στο νερό. Από εκεί περνούν σε κάποιο άλλο άτομο, αποτελώντας συστατικό της ουσίας του, ανάλογα με την «εσωτερική σφραγίδα» τους ή ενώνονται με μόρια ανόργανης ύλης για να δώσουν γένεση σε μικροσκοπικά πλάσματα, όπως τα εγχυματόζωα. Αυτά δεν τα κατέτασσε ούτε στο ζωικό ούτε στο φυτικό βασίλειο, αλλά τα θεωρούσε απλώς «μορφές ζωής».
Έτσι τα εσφαλμένα αποτελέσματα του Νήνταμ οργανώθηκαν σε τέλειο σύστημα από τον μεγάλο Μπιφόν.
Ο ΛΑΤΖΑΡΟ ΣΠΑΛΑΝΤΣΑΝΙ (Lazzaro Spallanzani)Ενώ όμως όλα φαίνονται τόσο λογικά και ασφαλή, κάνει την εμφάνισή της μια από τις μεγαλύτερες μορφές στην ιστορία της ιατρικής και της βιολογίας: ο Λάτζαρο Σπαλαντσάνι. Γεννήθηκε το 1729 στο Σκαντιάνο της Ρέτζιο Εμίλια. Η ζωή του μόνο σαν μια αδιάκοπη περιπέτεια στο θαυμαστό κόσμο της επιστήμης μπορεί να χαρακτηριστεί. Περιπέτεια που θεμελιώνεται πέρα για πέρα στην πειραματική μέθοδο και την αυστηρή εφαρμογή της.
Αφού συμπλήρωσε τις πρώτες του σπουδές στο Ρέτζιο, πήγε στην Μπολόνια όπου κι εγκατέλειψε τη μελέτη του δικαίου για να στραφεί στη σπουδή της φυσικής και των μαθηματικών, επηρεασμένος από τη στενή του φιλία με τη Λάουρα Μπάσσι, ξαδέλφη του και πολύ ικανή σπουδάστρια των μαθηματικών και της φυσικής.
Το 1755 μπήκε στις τάξεις του κλήρου και στη συνέχεια δίδαξε στο Ρέτζιο λογική, μεταφυσική και αρχαία ελληνικά. Το 1757, προσκλήθηκε στο Πανεπιστήμιο της Μπολόνια για να καταλάβει την έδρα της Φυσικής και των Μαθηματικών. Το 1763, αφήνει την έδρα αυτή για να διδάξει μαθηματικά και αρχαία ελληνικά στη Μοδένα. Εκεί κατέλαβε την έδρα της Φυσικής και της Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο της πόλης. Το 1769 του προσφέρθηκε η έδρα των Φυσικών Επιστημών στο ανακαινισμένο Πανεπιστήμιο της Παβίας. Την κράτησε μέχρι το θάνατό του, που συνέβη στις αρχές του 1799.
ΕΝΑ ΠΟΛΥΕΔΡΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ
Ο Σπαλαντσάνι αντιμετώπισε μερικά από τα σημαντικότερα προβλήματα της βιολογίας. Σε όλα εφάρμοσε με σχολαστικότητα την πειραματική μέθοδο. Τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε είναι τόσο βασικής σημασίας, ώστε δικαιολογημένα να μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένας από τους πιο φωτιαμένους ιδρυτές της σύγχρονης βιολογίας.
Τη γνώμη αυτή για τον Σπαλαντσάνι και το έργο του συμμερίζεται όλος ο επιστημονικός κόσμος. Ο Ζαν Ροστάν, ο μεγάλος βιολόγος της εποχής μας, κλείνοντας μια θαυμάσια μελέτη του για τον Ιταλό σοφό, στο βιβλίο του «Ο Λάζαρος Σπαλαντσάνι και οι αρχές της πειραματικής βιολογίας» (Παρίσι, 1963) γράφει: «...δύσκολα ένας επιστήμονας θα μπορούσε να περιμένει πιο διαρκή δόξα, γιατί ο Σπαλαντσάνι είχε την έμπνευση να εισαγάγει στη βιολογική τεχνική μερικά στοιχεία θεμελιώδη. Κάθε φορά που σ’ ένα εργαστήριο θα πρόκειται να πραγματοποιηθεί τεχνητή πέψη ή γονιμοποίηση, θα πρέπει να αποδίδεται τιμή στη μνήμη του μεγάλου Ιταλού βιολόγου».
Δεν ήταν όμως τα πειράματα της τεχνητής γονιμοποίησης με τα οποία άρχισε την επιστημονική του καριέρα, αλλά το πρόβλημα που από αιώνες απασχολούσε τους ερευνητές και στην εποχή του είχε και πάλι ανακινηθεί, όπως είδαμε, από τον Άγγλο καθολικό κληρικό Νήνταμ: το πρόβλημα της αυτόματης γένεσης.
Ο Σπαλαντσάνι ελάχιστα είχε πειστεί από τα πειράματα του Άγγλου. Γι’ αυτό και θέλησε να τα επαναλάβει. Δεν του ήταν όμως αρκετό να τοποθετήσει στο νερό φυτικές ή ζωικές οργανικές ουσίες και να θερμάνει το έγχυμα σε υψηλή θερμοκρασία. Πρέπει να προχωρούμε με πολλή περίσκεψη, έλεγε ο Σπαλαντσάνι και να μην αφήσουμε ούτε ίχνος αμφιβολίας για την ακρίβεια των πειραμάτων αυτών. Έπρεπε λοιπόν να υποβληθεί στην επίδραση της θερμοκρασίας όχι μόνο το έγχυμα, αλλά και ο αέρας που υπήρχε στα κλειστά δοχεία και ήταν δυνατόν να περιέχει αιωρούμενα σπέρματα ζωής. Αν παρόλη τη θέρμανση του εγχύματος και του αέρα που ήταν στα κλειστά δοχεία και τα διακοπή της επικοινωνίας του εσωτερικού συστήματος με το εξωτερικό περιβάλλον, βρίσκονταν μετά το άνοιγμά του ζωντανά ζωύφια, θα προέκυπτε κατά τον Σπαλαντσάνι, ένα πρόβλημα που δεν θα ήξερε κανείς τι απάντηση να του δώσει.
Αυτές ήταν οι σκέψεις του σοφού βιολόγου, όπως τις είχε διατυπώσει στο έργο του «Δοκίμιο μικροσκοπικών παρατηρήσεων, που αφορούν στο σύστημα γένεσης των κυρίων Νήνταμ και Μπιφόν» (Μοδένα, 1765). Πράγματι ο Σπαλαντσάνι είχε εφαρμόσει τις προτάσεις του στο πείραμα με απόλυτη συνέπεια. Το αποτέλεσμα ήταν να μην ανακαλυφθεί στο έγχυμα τίποτα το ζωντανό. Ήταν το πρώτο χτύπημα εναντίον του τελευταίου οχυρού της θεωρίας της αυτόματης γένεσης.
.bmp)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου